W powszechnej świadomości tworzenie wszelkiego rodzaju treści tekstowych wydaje się być bardzo dostępne dla osób niewidomych. I rzeczywiście, niewidomi nie mają trudności z tworzeniem treści samej w sobie, które wynikałyby z ich niepełnosprawności. Tak samo jak treść, ważna jest jednak również forma jej prezentacji, zwłaszcza różnego rodzaju prac czy dokumentów powstających na wszystkich etapach edukacji.
Uczniowie i studenci często piszą rozprawki, eseje, prace zaliczeniowe czy egzaminy i nie oceniana jest wyłącznie treść merytoryczna dokumentu, ale i jego wygląd, przejrzystość i czytelność.
Problem stanowi nie tyle fakt, że osoba niewidoma musi nauczyć się, jak powinny wyglądać poprawnie sformatowane dokumenty, ale samo ich formatowanie – często niedostępne w wystarczającym stopniu. Nawet używając najpopularniejszych pakietów biurowych, niewidomi muszą liczyć się z tym, że czytnik ekranu, z którego korzystają, nie podaje im wszystkich niezbędnych informacji.
Odpowiednie użycie czcionek, pogrubień czy podkreśleń, wstawianie przypisów, list, tabel i spisów treści z odnośnikami nie raz spędzało sen z powiek nawet najlepiej przygotowanym studentom używającym screenreaderów. Często samo wybranie odpowiednich opcji z menu jest zawiłe, a po ich wybraniu użytkownik nie zawsze wie, czy konkretny znak, gwiazdka czy podkreślenie na pewno pojawiło się przy odpowiednim słowie.
Jeszcze większym problemem może być zapis matematyczny. Znaki matematyczne mogą oczywiście być zapisane Brajlem. W szkołach ogólnodostępnych nauczyciele zwykle jednak nie znają tego systemu, a co za tym idzie, nie mogą odczytać zapisywanych przez uczniów treści.
Trzeba również pamiętać, że brajlowski zapis matematyczny rozumiany jest kontekstowo, a znaczenie niektórych znaków różni się w zależności od tego, czy są one częścią tekstu literackiego, czy treści matematycznej. W ten sposób, gdyby chcieć zapisać brailem treść zadania, a potem w tej samej formie pokazać ją nauczycielowi w pliku elektronicznym, taki nauczyciel mógłby zobaczyć kropkę zamiast znaku mnożenia, wykrzyknik zamiast znaku plus, czy literę „ć” przed liczbą pod pierwiastkiem.
LaTeX – dostępne tworzenie treści
Język znaczników LaTeX nie jest rozwiązaniem dostępnościowym stworzonym na potrzeby osób niewidomych. Od lat powszechnie wykorzystują go choćby naukowcy czy studenci, ponieważ oferuje zaawansowane narzędzia do formatowania równań i ich numerowania.
LaTeX pozwala osobie niewidomej bez trudu stworzyć dokument zawierający skomplikowane treści matematyczne, podczas gdy, używając podstawowych pakietów biurowych, nawet wstawienie i edycja prostego równania może stanowić problem. W ten sposób, po napisaniu sprawdzianu lub egzaminu z matematyki, niewidomy uczeń może wysłać nauczycielowi dokument pdf z zadaniami, zamiast odczytywać mu go po zajęciach lub ustalać zupełnie nowy system zapisu zrozumiały dla obu stron.
Poprawne formatowanie dokumentów przydaje się jednak również na przedmiotach humanistycznych. LaTeX oferuje narzędzia do profesjonalnego składu dokumentów, co oznacza, że treść jest czytelna i atrakcyjna wizualnie. W ten sposób osoba niewidoma może w wygodny dla siebie sposób w pełni kontrolować wygląd tworzonej przez siebie pracy i wiedzieć dokładnie, jak będzie się ona prezentować w pliki elektronicznym czy po wydrukowaniu.
Trzeba też pamiętać, że niewidomi nie tylko muszą dokumenty tworzyć, ale też, prawdopodobnie jeszcze częściej, je odczytywać. Okazuje się, że jest kilka powodów, dla których LaTeX i w tym może pomóc.
przede wszystkim LaTeX zachęca do tworzenia dokumentów z właściwie zdefiniowaną strukturą, co ułatwia nawigację dla osób korzystających z czytników ekranowych. Każdy fragment dokumentu, taki jak nagłówki, paragrafy, listy, tabele, jest zazwyczaj odpowiednio oznaczony w LaTeX, co pozwala użytkownikom niewidomym na łatwiejsze poruszanie się po treści.
LaTeX jest też znany z doskonałej jakości typograficznej swoich dokumentów. Dla osób niewidomych, które korzystają z Brajla lub syntezatorów mowy, dobrze sformatowany tekst może być łatwiejszy do czytania i zrozumienia.
Warto również podkreślić, że choć, jak pisaliśmy, LateX nie powstał głównie dla osób niewidomych, to jednak istnieją narzędzia i rozszerzenia, które zostały stworzone specjalnie z myślą o dostępności, takie jak narzędzia do generowania alternatywnych opisów dla obrazów, co poprawia dostępność dokumentów
Meet with LaTeX
Świadomi zarówno problemów z formatowaniem treści przez osoby niewidome, jak i ogromnego potencjału języka znaczników LaTeX, organizujemy warsztaty, w których każdy zainteresowany może się ich nauczyć. Warsztaty finansowane są z programu Meet and Code, a poprowadzi je Pan Prezes Dawid Pieper, który na co dzień wykorzystuje LaTeX w swojej pracy, wcześniej natomiast znacznie ułatwiał mu on naukę na różnych etapach edukacji.
Do wzięcia udziału w warsztatach zachęcamy nie tylko niewidomych uczniów czy studentów, ale i ich nauczycieli, którzy dzięki zdobytym umiejętnością będą mogli wyjść na przeciw problemom, z którymi mierzyć się będą ich podopieczni.
Stacjonarne warsztaty z tworzenia dokumentów w LaTeX dla młodzieży niewidomej i słabowidzącej
Miejsce
Szkoła Podstawowa dla Niewidomych w Laskach
Laski, ul. Brzozowa 75,
05-080 Izabelin
Data
24 października 2023
Godzina
10:00
Harmonogram wydarzenia:
- Grupa 1: 10:00 – 12:00 (10 osób)
- Przerwa: 12:00-13:00
- Grupa 2: 13:00 – 15:00 (10 osób)
Podczas godzinnej przerwy (przed lub po wydarzeniu, w zależności od sesji, serwowane będą drobne przekąski i napoje).
Pozostałe informacje
- Charakter sesji: warsztatowy
- Maksymalna liczba uczestników: 20;
Warsztaty online z tworzenia dokumentów w LateX dla młodzieży niewidomej i słabowidzącej
Data
26 października 2023.
Godzina
12:00 – 14:00 (lub dłużej, w zależności od potrzeb)
Pozostałe informacje
- Charakter sesji: wykładowo-warsztatowy
- Otwarta dla wszystkich zapisanych (link do spotkania zostanie przesłany kilka dni wcześniej)
- Maksymalna liczba uczestników: 100
- Ze względu na ograniczoną ilość miejsc, osoby niezakwalifikowane na sesje stacjonarne otrzymają poprzez wiadomość e-mail pytanie o chęć uczestnictwa w sesji online.
- Do uczestnictwa w sesji online konieczne jest stabilne łącze internetowe, komputer lub laptop oraz możliwość skorzystania z mikrofonu i kamerki internetowej.
Rejestracja
Aby dokonać rejestracji na warsztaty (stacjonarnie lub online) prosimy skorzystać z formularza poniżej
